Basın Yayın Birliği ve Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği; üyeleriyle çevrimiçi olarak düzenlediği “Maliyet Sorunları ve 2021 Yılı Değerlendirme toplantısı 30 Aralık 2021 tarihinde gerçekleşti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlıklarına yapmış oldukları ziyareti dile getirerek konuşmasına başlayan TBYM Başkanı Mehmet Burhan Genç, Milli Eğitim Bakanlığının başlatmış olduğu ‘Her Okula Bir Kütüphane’ projesini önemsediklerini belirterek okuma alışkanlıklarının yaygınlaştırılması için yapılabilecekleri Bakan Mahmut Özer ile paylaştığını ve Bakanlık tarafından “bu tip projelerin destek bulacak çalışmalar” arasında değerlendirileceğini söyledi. Öte yandan ders kitaplarıyla ilgili hazırlanan dosyayı ve Almanya modeli önerilerini de katarak Bakan beye ilettiklerinin altını çizen M.Burhan Genç; fotokopi yolu ile yapılan hak ihlalleri hakkında da Bakan bey ile yapılan görüşme hakkında bilgi verdi.
Özbekistan’a yapılan uluslararası inceleme ve araştırma gezisi izlenimlerini de aktaran Başkan Genç ayrıca; İstanbul Publishing Fellowship Programı hazırlık çalışmaları hakkında da katılımcıları bilgilendirdi.
Basın Yayın Birliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Karagüllüoğlu; son günlerde sektörde yaşanan kağıt (ve diğer emtia) tedarik sıkıntılarını dile getirerek başladığı konuşmasında “Hammadde sıkıntısı dolayısıyla kağıt fiyatları devamlı yükseliyor. Maalesef kitap kağıdını hala yurtdışından temin ediyoruz” dedi. Fiyatların sürekli artışı dolayısıyla yakın gelecekte kağıt temini konusunda hepimizi büyük bir sıkıntı beklediğine işaret eden başkan Karagüllüoğlu; “Ürettiğimiz kitap çok kıymetli. Bankada veya döviz bürosunda döviz bulabiliriz, ama kağıt bulamazsak bu sektör için çok büyük bir sıkıntı oluşturacaktır” dedi.
Başkanların açış konuşmalarının ardından katılımcılar yaşanan süreç ve çözüm önerileri noktasında düşüncelerini şöyle dile getirdiler.
Osman Okçu (Timaş Yayınları): Sektörümüzde (bu mevzularla ilgili) en derin krizlerden biri 2001 de olmuştu ve o süreç üç ay içinde geçmişti. Şimdiki kriz çok farklı. Her yönden bir panik havası estiriliyor. Belli bir kitap okuru var. Bolluk döneminde de kriz döneminde de kitap alıyor bu kesim. Önceki krizlerden de yola çıkarak piyasanın 4-5 ay içinde kıvamını bulacağını-oturacağını- düşünüyorum. Bu arada kitap üretimini biraz azaltacağız. Kitaptan kazanıp ev-arsa aldıysak ki yaptık. Bu paraları tekrar piyasaya sokma zamanıdır. Bunları satıp sektöre yani işimize yatırma zamanı şimdi. Hatırlayın pandemi zamanında bile evdekilere kitap sattık. Öte yandan bizim asıl sorunlarımızdan biri de dağıtım sorunu. Bu konuda da birşeyler yapmamız gerekiyor.
Mekki Yassıkaya (Erguvan Yayınları): Ülkemiz dış tesirlere açık hale geldi. Sektörümüz en önemli girdisi olan kağıt bakımından tamamen dışa bağımlı. Yurtdışı (kağıt üreten) firmaların çoğu ambalaj kağıdına ağırlık vermiş durumdalar. Kitap kağıdı üreten fabrikaların üretimleri de talebe yetmiyor. Eskiden SEKA vardı. Bu tür fabrikaların yeniden açılması için devlet yetkililerine bilgilendirme yapmamız gerekiyor. Dağıtım noktasında da bir şeyler yapmak lazım. Ufak yayınevleri birkaç yere mahkum haldeler. Cumhurbaşkanımızın bilgisi olsa sektörümüzün sorunlarının çözümünde yardımcı olur diye düşünüyorum. Farkındalık oluşturup çözümleri hızlıca uygulayabilmek için sadece online değil fiziksel toplantılar da yapmamız lazım.
Mustafa Karagüllüoğlu (BYB Başkanı): “Pandemi sürecinde de gördük ki hemen hemen herşey kağıt ambalaj içinde sunuluyor. Ambalaj tüketimi çok arttığı için fabrikalar da üretimlerini bu tarafa yönlendiriyor. Dağıtım noktasında da çoğu dağıtımcı bir ecza deposu gibi çalışıyor. Sipariş gelince hazırlayıp gönderiyorlar. Anadoludaki 10-15 kitapçıya ulaştığımda ”Bize kitap gönderme senin kitabını bir şekilde temin ediyorum” diyor. Sektörümüzün sorunlarını dile getirmek için Cumhurbaşkanımızdan randevu talebinde bulunduk.”
Ümit Kaan Aydın (İndigo Kitap): “Dağıtım kanallarıyla ilgili M.Burhan Genç’e bir fikir önerdim. Her yerde sanal pazar var. Herkesin ürününü herkes satıyor. Biz de (yayıncılar olarak) bir SANAL PAZAR oluşturup tüm kitapların satışını yapabiliriz diye düşünüyorum.
Sabit Fiyat yasasında ‘Fuarlarda + %10 indirim olabilir’ diye duydum. İnternet Pazar yerleriyle ilgili de indirim olacak mı? Bir de korsanla ilgili Melehat hanımdan da durumu dinlemek isteriz.”
Mustafa Karagüllüoğlu (BYB Başkanı): “Fuar ve internet pazar yerlerinde %10 civarında bir indirim talebi var kanun koyucu tarafından. Trendyol’da korsan satışların olduğunu Bakanlık nezdinde ifade ettik. Kültür Bakanımızla yapmış olduğumuz görüşmede bu konuya çok yakın alaka gösterdi. Hatta bizi Maliye Bakanlığı ve Ticaret Bakanlıklarına da yönlendirerek yetkililerle görüşmemizi sağladı. Her iki bakanlığın (Kültür Bakanlığıyla birlikte üç bakanlığın) bürokratlarına da sorunun çözümü noktasında hızlıca hareket etmeleri yönünde talimat verdi.”
Melahat Boran (TBYM Genel Sekreteri): “Tüm pazaryerleri ve korsan satış yerleriyle ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bunlarla ilgili tedbir, duyuru, ihbarlarımızı gerekli yerlere yaptık. Suçu (korsan kitap satışı) işleyenlerin tespitlerini yapıp kolluk kuvvetlerine gerekli bildirimleri yapıyoruz. Trendyol sadece bu ürünleri kapatıyordu, baskı kurduğumuzda (.....com/ pazaryeri) çok isteksizce dükkanları da kapattı. Ama A kitap dükkanı kapatılan kişiler; B dükkan diye ertesi gün yeni bir firma açıyor. Hem
(.....com/ pazaryeri) hem diğer (.....com/ pazaryeri)'ne ait dava örneklerimiz var. Korsancıyı komple sistem dışına çıkarmaları lazım. Sermaye gücü ve uluslararası bağlantısını sonuna kadar kullanan (.....com/ pazaryeri) ve benzeri online satış yerleri ile çok yoğun uğraşılarımız olacak ama inşallah sonunda biz yayıncılar kazanacağız.”